अमेरिकालाई ‘विनाशकारी’ कोष कटौती फिर्ता लिन एचआइभी चिकित्सकहरूको आग्रह

पेरिस । सयौँ एचआइभी चिकित्सक र अनुसन्धानकर्ताहरूले एड्स विरुद्धको विश्वव्यापी लडाइँमा ‘विनाशकारी हानि’ गरिरहेको भन्दै ट्रम्प प्रशासनलाई व्यापक सहायता कोष कटौती फिर्ता लिन आह्वान गरेका छन् ।

संयुक्त राज्य अमेरिका ऐतिहासिक रूपमा मानवीय सहायताको विश्वको सबैभन्दा ठूलो दाता भएको छ तर राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले दुई महिनाभन्दा कम समयमा ह्वाइट हाउस फर्केपछि अन्तर्राष्ट्रिय सहायतामा कटौती गरेका छन् ।

मानवीय संस्थाहरूले कटौतीले एचआइभी, क्षयरोग, मलेरिया र अन्य स्वास्थ्य समस्याहरूसँग लड्ने विश्वव्यापी प्रयासहरूमा ठूलो प्रभाव पारेको र यसले लाखौँ जीवनलाई जोखिममा पारेको चेतावनी दिएका छन् ।

अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोलाई सयौँ उच्च–प्रोफाइल एचआइभी चिकित्सक, शोधकर्ता र जनस्वास्थ्य विज्ञहरूले हस्ताक्षर गरेको खुला पत्रमा सरकारलाई आफ्नो मार्ग परिवर्तन गर्न आह्वान गरिएको छ ।

“यदि उल्ट्याइएन भने, अमेरिका–समर्थित एड्स प्रतिक्रियाको विघटनले आगामी चार वर्षमा अनुमानित ६० लाख मानिसको मृत्यु हुनेछ, दशकौँको प्रगति उल्ट्याउनेछ र विश्वले विश्वभर बढ्दो एचआइभी महामारीको सामना गर्नेछ”, बिहीबारको पत्रमा भनिएको छ ।

रुबियोले सोमबार विशाल अमेरिकी मानवीय एजेन्सी युएसएआइडी (युएसएड) अन्तर्गतका सबै सम्झौताको ८३ प्रतिशत समाप्त भएको घोषणा गरेका थिए ।

यसको अर्थ विश्वको सबैभन्दा सफल सार्वजनिक स्वास्थ्य प्रयासका रूपमा रहेको र दुई दशकमा अनुमानित दुई करोड ६० लाखको ज्यान बचाएको पेपफार नामक एचआइभी विरोधी पहल ‘वस्तुतः समाप्त’ भएको पत्रमा उल्लेख छ ।

पत्रमा कटौतीले विश्वभरका चिकित्सा परीक्षणहरू तुरुन्तै रोकेको र ‘अध्ययन सहभागीहरूलाई अलपत्र छोडेको’ पनि उल्लेख छ ।

अनुसन्धान संस्थाहरूबाट कोष, कर्मचारी र राजनीतिक स्वतन्त्रता खोसेको छ । प्रतिष्ठित अमेरिकी विश्वविद्यालय जोन्स हप्किन्सले युएसएडी कटौतीका कारण बिहीबार दुई हजारभन्दा बढी कर्मचारी कटौती गर्ने घोषणा गरेको छ ।

“यदि अमेरिकी अदालतले अन्ततः यी निर्णयहरू अवैध पाए पनि अहिले भइरहेको मानवीय पीडा र ज्यान गुमाउने कुरालाई उल्टाउन सकिँदैन”, पत्रमा भनिएको छ ।

हस्ताक्षर गर्नेहरूमध्ये फ्रान्सेली वैज्ञानिक फ्रान्कोइस ब्यारे–सिनौसी पनि थिए । उनले एचआइभी भाइरस पहिचान गर्ने कामका लागि सन् १९८३ को चिकित्सातर्फको नोबेल पुरस्कार जितेका थिए ।

अमेरिकी सरकारले कोष कटौती खर्च घटाउने उद्देश्यले गरिएको बताएको छ भने ट्रम्पका अर्बपति सल्लाहकार एलन मस्कले युएसएडलाई ‘वुडचिपर मार्फत’ राख्ने घमण्ड गरेका छन् ।

सान फ्रान्सिस्कोमा रेट्रोभाइरस र अवसरवादी सङ्क्रमणसम्बन्धी सम्मेलनका लागि शोधकर्ताहरू भेला हुँदा यो पत्र प्रकाशित भएको थियो ।

गत हप्ता अमेरिकाभर मानिसहरूलाई ‘विज्ञानका लागि खडा हुन’ आह्वान गर्दै विरोध प्रदर्शन गरिएको थियो ।