नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा गम्भीर चुनौती

राजेन्द्र बजगाईं ।
व्यापक क्षति भइसकेपछि नागरिक उड्डयनमन्त्रीको यो एक कदमको प्रयास ठिकै छ तथापि, उड़ानहरू कटौती भइसके दुवईसम्मको एकतर्फको टिकट १,४०,००० रुपैयाँसम्म पुगेको छ । नेपाल वायु सेवा निगम, प्राधिकरण, निषेधित क्षेत्र, इयू मुद्धा के हुन्छ मन्त्रीलाई प्रश्न पठाईदिनु होला । अर्थशास्त्रमा, मूल्य सीमा (प्राइस सिलिङ) भनेको सरकारद्वारा तोकिएको अधिकतम मूल्य हो, जसमा कुनै बिक्रेताले उत्पादन वा सेवाको लागि शुल्क लिन सक्छ । मूल्य सीमाको उद्देश्य आवश्यक वस्तु वा सेवाहरू उपभोक्ताहरूका लागि अझ सस्तो बनाउनु हो । मूल्य सीमा आपूर्ति र मागको सिद्धान्तमा आधारित हुन्छ । प्रभावकारी हुनका लागि, मूल्य सीमा बजार सन्तुलन मूल्यभन्दा तल सेट गर्नुपर्छ – जुन मूल्यमा उत्पादकहरूले आपूर्ति गरेको मात्रासँग उपभोक्ताहरूले खरिद गर्न चाहेको मात्रा मिल्दोजुल्दो हुन्छ ।

तर, नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा गम्भीर चुनौतीहरू देखापरेका छन् । अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटकहरू र स्वदेशी आगन्तुकहरू सरकारी नीतिगत कार्यहरूमा ढिलासुस्ती, असक्षमता र विशेषगरी पर्यटनमन्त्रीको तर्फबाट सहयोगको अभावको कारण प्रभावित भएका छन् । मन्त्रीलाई पर्यटन र श्रमिक क्षेत्रको सहयोगमा आवश्यक कदम चाल्न असफल भएको, अदालतको मुद्दाहरूबीच दोहोरो क्यासिनो लाइसेन्स जारी गरेको, र अदालतका फैसलाहरूको बेवास्ता गरेको आरोप लगाइएको छ। यस किसिमको निष्क्रियता र पक्षपातले पर्यटकहरूलाई अन्य गन्तव्यतर्फ मोड्न बाध्य पारेको छ, जसको कारण होटल ओक्युपेन्सीमा कमी आई नेपालको अर्थतन्त्रमा नकारात्मक असर परेको छ।

मन्त्रीमाथि नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (CAAN) का भ्रष्ट अधिकारीहरूसँग मिलेर काम गरेको आरोप पनि लागेको छ, जसले सार्वजनिक विश्वासलाई थप कमजोर बनाएको छ र पर्यटन क्षेत्रको वृद्धिमा अवरोध सिर्जना गरेको छ । पारदर्शी र समयमै नीति लागू गर्न असफल भएकाले नेपालको पर्यटन गन्तव्यको रूपमा प्रतिष्ठामा क्षति पुगेको छ र यसले आतिथ्य सेवा तथा पर्यटन उद्योगमा आर्थिक क्षति पुर्याएको छ ।