कालो ढुसीको संक्रमणबाट भारतमा चार हजार भन्दा बढीको मृत्यु

कोभिड–१९ का बिरामीहरूलाई सङ्क्रमण गर्ने ‘कालो ढुसी’ बाट भारतमा कम्तीमा ४३ सय भन्दा बढी मानिसको मृत्यु भएको छ । भारतमा प्रायः दुर्लभ र घातक मानिने म्यूकोर्माइकोसिस सङ्क्रमण भएका ४५ हजार ३७४ बिरामी फेला परेका स्वास्थ्यमन्त्री मनसुख मांडवियाले बताएका छन् ।

यो ढुसीले नाक र आँखामा प्रभाव पार्छ । सङ्क्रमण फैलिएर कहिलेकाहीँ मस्तिष्कसम्म पुग्ने ढुसी अहिले प्रायः कोभिडबाट निको भएको १२ देखि १८ दिनमा देखा पर्छ । सङ्क्रमण भएकामध्ये झन्डै आधाले अझै उपचार गराइरहेका छन् । चिकित्सकहरूले ढुसीको कोभिड उपचारका लागि प्रयोग गरिने स्टेरोइड औषधिसँग सम्बन्ध छ र मधुमेह भएका मानिसमा यसको बढी जोखिम छ ।

चिकित्सकहरूका अनुसार यो रोगविरुद्ध एन्टी–फङ्गल इन्जेक्शन (सुई) मात्रै प्रभावकारी देखिएको छ । सबैभन्दा बढी प्रभाव महाराष्ट्र र गुजरात राज्यमा देखिएको छ । त्यहाँ म्यूकोर्माइकोसिसबाट १ हजार ७ सय ८५ जनाको मृत्यु भएको छ ।

म्यूकोर्माइकोसिसका धेरै बिरामीमा संलग्न बेङ्गलुरुका शल्यचिकित्सक रघुराज हेगडेले रोगको सङ्क्रमण र मृत्युको धेरै कम गणना गरिएको बताए। सामान्यतया म्यूकोर्माइकोसिस भएको केही हप्तादेखि महिनापछि मृत्यु हुने गर्छ ।

कालो ढुसीको सङ्क्रमणसम्बन्धी तथ्याङ्क कम हुनुमा साना अस्पताल र ग्रामीण भेगमा यो रोग पत्ता लगाउन गाह्रो हुनु पनि कारण रहेको उनले जानकारी दिए।

उनका अनुसार ठूला सहरमा पनि सङ्क्रमितमध्ये केही मात्रै अस्पताल पुगेका छन् । चिकित्सकहरूका अनुसार धेरै बिरामीहरूको अस्पताल पुग्नुअघि नै मृत्यु भएको छ र उपचार भएका अनि निको भएका कैयौँ बिरामीमा सङ्क्रमण फर्किएको पाइएको छ । यो एक प्रकारको निकै विरल देखिने सङ्क्रमण हो।

यो सामान्यतया माटो, बोटबिरुवा, मल र कुहिएका फलफूल तथा तरकारीमा हुने म्यूकोर भनिने ढुसीसँगको संसर्गबाट सर्छ । यसले साइनस, मस्तिष्क र फोक्सोलाई असर गर्छ । मधुमेह वा प्रतिरोध क्षमता क्षीण भएका क्यान्सरका बिरामी वा एचआईभी एड्स भएका मानिसका लागि यो रोग प्राणघातक बन्न सक्छ । चिकित्सकहरूका अनुसार एम्फोटेरिसिन बी अथवा एम्फो–बी भनिने एन्टी–फङ्गल औषधि सुईबाट बिरामीमा प्रत्येक दिन आठ साता दिनुपर्छ ।