यदि सद्गुणका अभ्यासकर्तालाई कसैले ‘हिन्दू’ भन्छ भने गौरव ठान्छु

डा. गोविन्दशरण उपाध्याय ।

केहीले धर्म र धार्मिकतामा अल्मालिनु हुँदैन भनेर एकजना मित्रले मलाई सुझाव दिनुभएको छ । म तपाईंको कुरालाई समर्थन गर्छु तर तपाईंले आफ्नो बुद्धिबाट धर्म र धार्मिकता भनेको कुनै पन्थ (यहुदी, इसाई वा मुस्लिम)का दैनिक क्रियाकलापलाई त बुझ्नुभएको छैन ? म धार्मिक पनि हुँ र म धार्मिक जीवन यापन गर्छु ।मेरो धार्मिकताको अर्थ सद्गुण, दैवीगुण हुन् । म असल कुरा धारण गर्छु, म क्षमाशील छु, म इन्द्रीयहरुका मेरो नियन्त्रणमा राख्छु, पवित्रता, अस्तेय, धी, विद्या सत्यआदिको अभ्यास गर्छु ।

हामी सबैले बुझेका छौँ कि मैले जीवनका लागि स्वीकार गरेका सद्गुणहरू जसलाई सनातन धर्मले “धर्म“ भनेर प्रष्टसँग परिभाषित गरेको छ, सधैं रहिरहने छन् । यी यी सद्गुणहरूको प्राप्ति र तिनको अभ्यास सधैं रहिरहने छ । मैले विश्वको जुनसुकै कुनामा गएर यी सद्गुणहरुको अभ्यास गरे पनि कसैको लागि अस्वीकार्य वा बर्जित हुने छैनन् । वेद पढ्नु राम्रो कुरा हो तर वेद पढेर तिनका सद्गुणहरु जीवनमा स्थापित गर्नु अझैं राम्रो हो ।

सद्गुणको अभ्यास गर्नाले कमसल गुणहरु विस्थापित हुन्छन् । आधुनिकताको अर्थ आफ्नो धर्म, संस्कृति, सामाजिक व्यबहार विरुद्ध गर्नु पटक्कै होइन । सद्गुणहरूको अभ्यासले असल राजनीति गर्न, ठूलाठूला अनुसन्धानका कामहरू गर्ने, आफुलाई र छिमेकीलाई माया गर्नबाट रोक्दैन । यदि मैले मेरो इतिहास र संस्कृतिको निरन्तरताका लागि त्यसको विनम्र अनुयायी बनेर सक्रिय छु भनेर यसले मेरो आत्मविश्वासलाई दृढ गरेको छ । जसजसले सद्गुणहरु छोडेका छन्, उनीहरूको जीवन वितण्डाना रुपान्तरित भएको हामीले देखेका छौँ । म इन्द्रिय विजेता नबने पनि मैले आफ्ना इन्द्रियहरूको मनमानिमा नियन्त्रण गर्न सक्छु । यदि सद्गुणका अभ्यासकर्तालाई कसैले ‘हिन्दू’ भन्छ भने गौरव ठान्छु ।