इस्तानबुल । प्रतिबन्धबाट जोगिन प्रयोग गरिने रुससम्बन्धी ‘छाया फ्लीट’ (स्याडो फ्लीट) मा पर्दै आएका दुई तेल ट्याङ्कर काइरोस र विराट टर्कीको कृष्ण सागर तट नजिक सम्भवतः माइन, मिसाइल वा ड्रोनजस्ता बाह्य आक्रमणबाट क्षतिग्रस्त भएको टर्कीका एक वरिष्ठ अधिकारीले बताएका छन् । दुवै जहाजमा रहेका चालक दलका सबै सदस्य सुरक्षित रहेको पुष्टि गरिएको छ ।
शुक्रबार दिउँसो दुवै ट्याङ्कर द्रुत गतिमा प्रहार भएको पुष्टि भएपछि उद्धार कार्य तत्कालन सुरु गरिएको थियो । यातायात तथा पूर्वाधार मन्त्री अब्दुलकादिर उरालोग्लुले प्रारम्भिक प्रतिवेदनअनुसार काइरोस जहाज खानीमा ठोक्किएको हुन सक्ने र विराटमा विस्फोट बाह्य हस्तक्षेपकै परिणाम भएको सङ्केत देखिएको बताए । उनका अनुसार ‘बाह्य हस्तक्षेप’ भन्नाले माइन, मिसाइल, समुद्री प्लेटफर्म वा ड्रोन सबै सम्भावित विकल्प हुन् । तर उनले हालसम्म निश्चित प्रमाण प्राप्त नभएको स्पष्ट गरे ।
उनले पछि पत्रकारहरूसँग कुरा गर्दै विराट ट्याङ्करका क्याप्टेनले ‘ड्रोन आक्रमण’ भन्दै सङ्कट सन्देश पठाएको जानकारी पनि दिए । घटना टर्कीको विशेष आर्थिक क्षेत्रअन्तर्गत पर्ने स्थानमा भएकाले पुनरावृत्ति रोक्न टर्की अधिकारीहरू क्षेत्रीय समकक्षीसँग सम्पर्कमा रहेको उनको भनाइ छ ।
समुद्री अधिकारीहरूका अनुसार काइरोस गाम्बियाली झण्डा बोकेको जहाज हो र टर्कीको कोकेली तटबाट करिब २८ नटिकल माइल टाढा यस्तो घटना भएको हो । जहाजमा आगो लागेको र केही क्षेत्र शनिबारसम्म पनि धुवाँ देखिएको पुष्टि भयो । विराट भने करिब ३५ नटिकल माइल टाढा ‘ठोक्किएको’ बताइएको छ, तर त्यसमा ठूलो आगलागी नभएको समुद्री प्राधिकरणले स्पष्ट गरेको छ ।
दुवै ट्याङ्करमा रहेका ४५ जना चालक दल सुरक्षित रूपमा बाहिर निकालिएका छन् । विराटका २० तथा काइरोसका २५ चालक दलका सदस्यहरूलाई उद्धार गरेर सुरक्षित स्थानमा लगिएकामा टर्कीका अधिकारीहरूले धन्यवाद व्यक्त गरेका छन् ।
यी दुवै ट्याङ्कर विगत केही वर्षयता अमेरिकी, युरोपेली सङ्घ (इयु), बेलायत, स्विट्जरल्यान्ड तथा क्यानाडाको प्रतिबन्ध सूचीमा परेका छन् । ओपनस्यान्कसन डाटाबेसका अनुसार यी जहाजहरू ‘छाया फ्लीट’ का हिस्सा हुन्, जसले प्रतिबन्ध उल्लङ्घन गर्दै रूसी तेल ढुवानीलाई निरन्तरता दिँदै आएको छ । जटिल स्वामित्व संरचना, तेस्रो देशका झण्डा, उच्च जोखिमयुक्त ढुवानी र स्वचालित पहिचान प्रणाली बन्द गरेर सञ्चालन गर्ने प्रवृत्तिले वातावरणीय तथा सुरक्षा जोखिम बढाएको मानिन्छ ।
सन् २०१८ मा निर्माण भएको विराटले बार्बाडोस, कोमोरोस, लाइबेरिया र पानामाजस्ता विभिन्न देशका झण्डा मुनि यात्रा गरिसकेको छ । काइरोस भने सन् २००२ मा निर्माण भएको हो र यसअघि पानामानी, ग्रिक तथा लाइबेरियन झण्डा बोकिसकेको इतिहास छ । युक्रेनको सैन्य गुप्तचर संस्था जियुआरका अनुसार दुवै ट्याङ्कर रूसी बन्दरगाहहरूमा नियमित डक गर्दै आएका र स्वचालित पहिचान प्रणाली बारम्बार बन्द गर्ने सूचीमा परेका छन् ।
युक्रेनले युद्धकालमा रूसी जहाजहरूलाई लक्षित गर्दै विशेषतः विस्फोटकयुक्त समुद्री ड्रोन प्रयोग गरेर सफल नौसैनिक आक्रमणहरू गरेको इतिहास रहे पनि ती मिसनहरू प्रायः उत्तरी कृष्ण सागर क्षेत्रमा सीमित रहेको बताइन्छ । यस्तो अवस्थामा टर्की तट नजिकका यी प्रहारहरू कसको आक्रमण हुन् भन्नेबारे अधिकारीहरूले हालसम्म कुनै निश्चित पुष्टि गरेका छैनन् ।
प्रतिक्रिया