दक्षिण कोरिया । दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति ली जे म्युङले शनिबार सी जिनपिङसँगको पहिलो भेटवार्ताको आयोजना गरेका छन् ।
एक दशकभन्दा बढी समयपछि सी एपेक सम्मेलनको अवसरमा दक्षिण कोरियामा रहेका समय भ्रमणको अन्तिम दिन र क्यानडाका प्रधानमन्त्रीसँगको भेटको एक दिनपछि यो वार्ता भएको हो ।
शिखर सम्मेलनमा भाग लिन अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पनि दक्षिण कोरियाको भ्रमण गरेको तर चिनियाँ राष्ट्रपति सीसँग व्यापार सम्झौता गर्ने सहमतिपछि बिहीबार तुरुन्तै स्वदेश फर्किएका थिए । दुई नेता विश्व बजारलाई अस्तव्यस्त बनाएको र विश्वव्यापी आपूर्ति श्रृंखलालाई अवरुद्ध गरेको व्यापार विवाद समाधान गर्न सहमत भएका थिए ।
सम्मेलनमा उपस्थित भई राष्ट्रपति ट्रम्प स्वदेश फर्केपछि चिनियाँ नेता सी एशिया–प्रशान्त आर्थिक सहयोग शिखर सम्मेलनमा प्रमुख आकर्षण बनेका थिए । उनले बेइजिङलाई अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्थामा संयुक्त राज्य अमेरिकाले फैलाएको अराजकताको बिरूद्ध एक जिम्मेवार शक्तिको रूपमा चित्रण गरेका छन् ।
लीले परम्परागत पोशाक लगाएका सैनिकहरूले भव्य उद्घाटन समारोहमा सीलाई स्वागत गरेका थिए ।
सन् २०१४ पछि चिनियाँ राष्ट्रपतिको यो पहिलो दक्षिण कोरिया भ्रमण हो । उनले व्यापारदेखि सांस्कृतिक विवादसम्म सबै कुरामा वर्षौँको तनावपूर्ण सम्बन्धपछि यो हुन लागेको हो।
दक्षिण कोरियाली नेता लीले भेटका अवसरमा चिनियाँ समकक्षी सीसँग भने, “म व्यक्तिगत रूपमा भेट्न लामो समयदेखि उत्सुक थिएँ र उहाँको यात्रा सम्बन्धमा पुनः स्थापनाको रूपमा भएको छ।”
दक्षिण कोरियाको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदारको प्रतिनिधित्व गर्ने चीनबारे लीले भने, “जब हाम्रा दुई देशहरू आर्थिक सहयोगको ठाडो संरचनाबाट अधिक तेर्सो र पारस्परिक लाभप्रद संरचनामा अघि बढिरहेका छन्, हामीले साझा समृद्धि प्रदान गर्ने सम्बन्ध निर्माण गर्न सहकार्य गर्नुपर्छ।”
उक्त अवसरमा सीले चीन र दक्षिण कोरियालाई ‘सार्न नसकिने महत्वपूर्ण छिमेकी र अलग गर्न नसकिने साझेदार’ को संज्ञा दिए ।
लीले प्राविधिक रूपमा युद्धमा रहेको उत्तर कोरियासँग बिग्रिएको सम्बन्ध पुनः जगाउन दक्षिण कोरियाको प्रयासमा चीनको साझेदारी महत्वपूर्ण हुने बताए ।
बेइजिङमा एक प्रमुख सैन्य परेडमा उत्तर कोरियाली नेता किम जोङ उनको हालैको उपस्थितिको सन्दर्भ उल्लेख गर्दै भने, “यस क्षेत्रमा ‘स्थिरता’ को आवश्यकता रहेको र निकट छिमेकीबीचमा सम्बन्धमा सुधार गर्नु आवश्यक छ।”
लीले भने, “एपेक सम्मेलनका अवसरमा भएका बैठकहरूले प्योङयाङसँग नयाँ सम्बन्ध स्थापनाको अवस्था सिर्जना गर्न मद्दत गरिरहेका छन्।”
उनले चिनियाँ नेता सीसँग भने, “मलाई आशा छ, दक्षिण कोरिया र चीनले रणनीतिक सञ्चारलाई बलियो बनाउनेछन्, साथै, उत्तर कोरियासँग वार्ता पुनः सुरु गर्न मिलेर काम गर्नुपर्छ।”
ली र सीको भेटवार्ताअघि प्योङयाङले सियोलको आणविक निःशस्त्रीकरणको आशालाई ‘पाइपड्रिम’ को संज्ञा दिएको थियो।
अमेरिकी राष्ट्रपतिको अनुपस्थितिमा चिनियाँ नेताले एपेकलाई बेइजिङको चिसो सम्बन्ध भएका देशहरूमा पुग्न प्रयोग गरेका छन् ।
सीले शुक्रबार क्यानडाका प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीसँग भेटवार्ता गरेका थिए । यो सन् २०१७ पछि दुई देशका नेताहरूबीच पहिलो औपचारिक वार्ता हो ।
राष्ट्रपति सीले लिबरल नेतालाई आफू सम्बन्धलाई ‘सही बाटोमा’ मा फर्काउन सँगै काम गर्न कटिबद्ध रहेको बताएका थिए र कार्नीलाई चीन भ्रमणको निम्तो दिएका थिए ।
कार्नीले शनिबार भेटवार्तालाई ओटावा र बेइजिङबीचको सम्बन्धमा सुधारको विन्दुको रूपमा वर्णन गरे । चीनसँग क्यानडाको सम्बन्ध कुनै पनि पश्चिमा राष्ट्रभन्दा तनावपूर्ण छ ।
दुबै मुलुक अमेरिकी ट्रम्प प्रशासनको प्रतिशोधात्मक भन्सार शुल्क वृद्धिको तारो बनेका छन् र साझा आधार फेला पार्न सक्ने सम्भावना रहेको छ। यद्यपि, सी र अमेरिकी नेताले बिहीबार तनाव कम गर्न सम्झौता गरेका छन् ।
गत अक्टोबरमा जापानी प्रधानमन्त्री नियुक्त भएयता पहिलो पटक सीले शुक्रबार जापानी प्रधानमन्त्री साने ताकाइचीसँग पनि बैठक गरेका थिए ।
प्रतिक्रिया