मलेशियादेखि हलीवुडसम्म पुगेको अर्बौँ डलरको भ्रष्टाचार प्रकरण

अर्बौँ अमेरिकी डलर अपचलन भएको एउटा प्रकरणका कारण मलेशियाका भूतपूर्व प्रधानमन्त्री नजिब रजाकलाई १२ वर्षको जेल सजाय सुनाइएको छ । भ्रष्टाचारसम्बन्धी विभिन्न मुद्दामध्ये एउटाको निर्णय सुनाउँदै अदालतले उनीविरुद्ध लागेका सातवटै अभियोगमा रजाकलाई दोषी भएको ठहर गरेको हो ।

सन् २००९ मा उनी प्रधानमन्त्री भएका बेला स्थापना गरिएको वनएमडीबी नामक कोष अपचलन भएपछि उनीविरुद्ध मुद्दा परेको थियो । यो आर्थिक हिनामिनासम्बन्धी विश्वकै सबैभन्दा ठूलो काण्डमध्ये एउटा हो । मलेशियाली नागरिकहरूलाई सहयोग गर्न लागि सञ्चित अर्बौँ अमेरिकी डलर गायब भएको थियो । मलेशिया र अमेरिकाका अभियोजनकर्ताहरूका अनुसार उक्त रकम केही शक्तिशाली व्यक्तिहरूको खल्तीमा पुगेको थियो र त्यो सुविधासम्पन्न घरजग्गा, निजी विमान खरिद गर्नेदेखि हलीवुडमा चलचित्रमा लगानी गर्नसम्म खर्च गरिएको थियो ।

वनएमडीबी प्रकरण कम्तीमा छ देशमा फैलिएको छ । यो काण्डका पात्रहरू र कथा रहस्यात्मक धारावाहिक चलचित्रका जस्ता देखिन्छन्। यसमा पत्रकारदेखि अन्तर्राष्ट्रिय छवि भएका ख्यातिप्राप्त व्यक्तिहरू पनि संलग्न छन् । यो कथाको केन्द्रबिन्दुमा मलेशियाका पूर्वप्रधानमन्त्री नजिब रजाक छन् । उनी कुनै बेला निकै प्रख्यात थिए। उनले आफ्नो देशको आर्थिक विकासलाई अगाडि बढाउन सन् २००९ मा उक्त सार्वभौम कोष स्थापना गरे। तर नौ वर्षपछि त्यसैले उनी र उनको परिवारलाई अधोगतिमा पुर्याइदियो ।

उनी मलेशियाका दोस्रा प्रधानमन्त्री अब्दुल रजाकका जेठा छोरा हुन् । एक समय नजिब र बाराक ओबामा मिल्ने साथी थिए । नजिब रजाकेल माध्यमिक तहको शिक्षा यूकेमा पूरा गरेका थिए। त्यसपछि उनले नटिङ्अम विश्वविद्यालयमा औद्योगिक अर्थशास्त्र पढे । उनलाई शक्तिको दुरुपयोगको अभियोगमा १२ वर्ष र सम्पत्ति शुद्धीकरण तथा विश्वासघातका छ अभियोगमा प्रत्येकमा १० वर्ष जेल सजाय सुनाइएको छ ।

“म पक्कै पनि यो फैसलाँसग सन्तुष्ट छैन,“ उनले भनेका छन् । यो पक्कै पनि संसारको अन्त्य होइन किनकि पुनरावेदनको प्रक्रिया पनि छ र हामी त्यसमा सफल हुने छौँ भन्ने कुरामा आशावादी छौँ, उनले थपे । उनको खर्च गर्ने बानी फिलिपिन्सकी इमेल्डा मार्कोस र फ्रान्सकी मारी आँन्वानेटसँग तुलना गरिएको छ । पति शक्तिबाट हटेपछि कर छली तथा पैसाको अवैध कारोबारका विषयमा उनीमाथि पनि आधिकारिक रूपमा अभियोग लगाइएको छ। तर उनले त्यस्ता आरोप अस्वीकार गरेकी छन् । मलेशियामा उनको भड्किलो जीवनशैलीको चर्को आलोचना हुने गरेको छ ।

सन् २०१८ मा प्रहरीले नजिब रजाक र उनकी पत्नीसँग सम्बन्धित केही स्थानमा छापा मारेको थियो। त्यसमा ५०० वटाभन्दा बढी महँगा ह्यान्ड ब्याग, सयौँ घडी अनि १२,००० थानभन्दा बढी गरगहनाका फेला परेका थिए । त्यो घटनाले नजिबको परिवारले निकै विलासी जीवन व्यतीत गरिरहेको अनुमानलाई पुष्टि गरिदिएको थियो । रोज्मालाई सोधपुछका लागि बोलाइँदा उनको पोसाक अनि झोलामा धेरै मानिसको चासो हुने बताइएको मलेशियास्थित रोएटर्सका संवाददाताले बताएका छन् ।

चिनियाँ मूलका मलेशियाली लगानीकर्ता लू ताएकझोलाई झो लू उपनामले चिनिन्छ। अनुसन्धानकर्ताहरूले उनलाई वनएमडीबी काण्डका एक योजनाकारका रूपमा चित्रण गरेका छन् । कुनै आधिकारिक पद धारण नगरेको भए पनि उनले विभिन्न गतिविधिमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको आरोप लगाइएको छ ।

व्यापक चिनजान र व्यावसायिक बुद्धिका कारण उनी अघि बढ्न सफल भएको सन् २०१८ मा सर्वाधिक विक्री भएको पुस्तक ’बिलीयन डलर ह्वेल’मा पत्रकार ब्र्याड्ली होप र टम राइटले बताएका छन् । अमेरिकी अभियोजनकर्ताहरूका अनुसार उनले आफ्नो प्रभावशाली राजनीतिक सम्बन्ध प्रयोग गर्दै करोडौँ डलर घुस दिएर वनएमडीबीसम्बन्धी व्यवसाय हात पारेका हुन् ।