‘राजा, मन्त्री र गुरुले धन संग्रह गर्नु हुन्न’
शारदा प्रसाद त्रिताल ।
रामायणका अनुसार राजा दशरथका छोरा राम सहित चारै भाइको शिक्षा ऋषि बशिष्ठले पूरा गराएपछि शिक्षार्थीहरुको विदाइको दिन निश्चित हुन्छ ।
राजकुमारहरुलाई लिन महामन्त्री सुमन्त राजकुमारहरुको लागि भेषभुषासहित राजाको तर्फबाट अनेकौं बहुमूल्य वस्तुहरु गुरु दक्षिनास्वरुप लिएर ऋषि आश्रम पुग्छन् । महामन्त्रीले गुरु दक्षिना स्वीकार गर्न ऋषिलाई आग्रह गर्छन् । गुरु दक्षिना रामबाट मात्र लिने राजाबाट नलिने भनी गुरुले अस्वीकार गर्छन् र भन्छन् कि यो सबै चीज लगेर राजालाई बुझाइदनू ।
महामन्त्री सुमन्तले नयाँ प्रस्ताव राख्दै भन्छन् सो बहुमूल्य सामान आश्रमको कोषमा संग्रह गरिराख्नुहोस् । गुरु रिसाउँदै भन्छन्-राजा, मन्त्री र गुरुले धन संग्रह गर्नु हुन्न । राजाले धन संग्रह गरेमा जनता गरीब हुन्छन् र राष्ट्र नै गरीब हुन्छ ।
मन्त्रीले धन संग्रह गर्न लागेमा भ्रष्टाचार हुन थाल्छ र अराजकता बढ्छ । गुरुले धन संग्रह गर्न थालेमा शिक्षाको मूल्य मान्यतामा ह्रास आउँछ र मूर्खहरुको साम्राज्य फैलिन्छ ।
त्रिताल, नेपाल सरकारका पूर्वसचिव हुन् ।
