विकास र ऋणको ब्याज त छोड्नुस्, सडकको खाल्डो पुर्न पनि ऋण र अनुदान चाहिने हाम्रो हालत

नारायण गाउँले ।
राम्रो र नराम्रोको बहस छुट्टै होला तर राष्ट्रपति बनेको एक हप्ता नहुँदै गैरकानुनी आप्रवासी बोकेर सेनाको जहाज उडि़सक्यो ! ल्याण्ड गर्न नपाएपछि उब्जिएको सङ्कट पनि एक दिनमैँ सल्टिसक्यो ! यस्तै द्विपक्षीय सङ्कटमा कति देशहरू एक दशकसम्म अल्झेका छन् ! मेरिट बेस्ड भन्दै आरक्षणको व्यवस्था खारिज भयो ! इमरजेन्सी नै घोषणा गरेर मेक्सिको सीमातिर सैनिक परिचालन भए ! विश्वभर गैरकानुनी बाटो छिर्न खोज्नेहरूले दुई पल्ट सोच्न थालिसके । मानव तस्करहरूबीच खलबली शुरु भयो !

एक सय सत्तरी बढ़ी देशमा दिँदै आएको सहयोग र हजारौँ शीर्षकका कार्यक्रम ठप्प भए । निर्णयको मसी नसुक्दै सरकार, एनजियो या आइएनजियोमा पत्राचार भयो, कार्यान्वयन भयो । सिङ्गो ग्लोबभरि व्यापार रहेको अमेरिकामा हरेक सानो सानो व्यापारको समेत डेटा छ । डेटा त अन्त पनि होला, तर नेताको मस्तिष्क र हातमा छ । केकेमा कर बढाउँदा देशको मूल्यवृद्धि नबढाइकनै बार्गेनिङ्ग क्षमता बढ्न सक्छ भन्ने लाइभ तथ्याङ्क छ ।

मन्त्री र अन्य नियुक्ति त शपथ नखाँदै भएका थिए । शपथ नखाँदै नीति र कार्यक्रम घोषणा भएका थिए, शपथ खाएको केही मिनेटमा हस्ताक्षर भएर कानुन बने । नवनियुक्तहरूले मध्यपूर्वदेखि रसियासम्मका आफ्ना योजना र काम मिनेट भरमैँ सुरु गरिसके ! ट्रम्प कुर्सीमा नपुग्दै अटेर मानिएको इजरायल र जब्बर हमासबीच युद्धविराम भयो । ’ट्यारिफ’बाट आफ्नो अर्थतन्त्र जोगाउन युरोपदेखि चीनसम्म लचिलो बन्दै वार्ताको तयारीमा लागिसके ।

मेड इन अमेरिका नीतिले गर्दा च्याटजिपीटी चलाउने ओपनएआईले जापानीज कम्पनी सफ्टब्याङ्कसँग मिलेर ५०० बिलियन डलरको डाटासेन्टर बनाउने घोषणा गर्यो । १०० बिलियन त फण्ड ग्यारेन्टी नै भइसक्यो । लाखौं रोजगारीका योजना र प्रोजेक्ट त उनले शपथ नखाँदै सुरु नै भइसके । शपथ खाएको केहीबेरमै जेलमा रहेका सयौं समर्थकले क्षमादान पाए ।

एक हप्ता भएको छैन, दश वर्षदेखि ट्रम्प शासनमा छन् जस्तो अनुभूति समर्थक र विरोधी दुबैलाई हुन्छ । अझ रोचक त देशभित्रै आजसम्मका अमेरिकी नीति र कार्यक्रमहरू उलटफेर भए । तर कतै चक्काजाम र अमेरिका बन्द भन्ने सुनिएको छैन । केही डेमोक्र्याटतिर झुकाव राख्ने पत्रिकाले ‘अमेरिकाले अन्य देशलाई इन्टिमिडेट र बुलिंग गर्न नहुने’ भनेर सानो अक्षरमा लेख्नेबाहेक सबै चुप छन् ।
बसी बसी खाए पनि पुग्ने देशमा कामको यो रफ्तार छ ।

हाम्रोमा आज प्रधानमन्त्री नियुक्त हुन्छन् । तीनदिनपछि शपथ हुन्छ । शपथमा जम्मा दुई तीन मन्त्री हुन्छन् । ङिच्च दाँत देखाएर फोटो खिचाउँछन् । सरकार बन्न तीन महिना लाग्छ । एउटा व्यक्तिको इश्यु आउँछ, अर्को छ महिना त्यसैमा बित्छ । बन्नुपर्ने दर्जनौं कानुन छन् तर दुई पल्ट संसदको निर्वाचन भइसक्यो, आधा दर्जन सरकार बने तर कानुन बन्दैन । राष्ट्रिय बजेटभन्दा ठूलो व्यापारघाटा छ, खान नपुग्ने राजश्व छ । विकास र ऋणको ब्याज त छोड्नुस् सडकको एउटा खाल्डो पुर्न पनि अर्को ऋण र अनुदान चाहिने हालत छ । बौद्धिक र युवा वर्ग दिनहुँ पलायन हुँदै छ । पहाड़का गाउँ र उत्पादन शून्य बन्दै छन् । अत्यधिक धुलो र धुआँले राष्ट्रिय जनसङ्ख्या नै रोगी बनेको छ । हिमाल त छन् तर हिउँ छैन । बाग्मती जस्ता नदी र खोला छन्, पानी छैन । महँगीदेखि बेरोजगारीसम्म, सीमाविवाददेखि खाद्य सुरक्षासम्म गर्नै र सुल्झाउनै पर्ने कति हो कति काम छन् । एक मिनेट फुर्सत नलिई गरे पनि यो जुनिमा नसकिने काम छ ।

हाम्रो रफ्तार र हुटहुटीचाहिँ अर्कै छ । दिनहुँ भाषण, भेला र मिटिङ हुन्छन् । त्यहाँ कि आत्मप्रसंशा हुन्छ कि अर्कालाई गाली हुन्छ । कि साम्राज्यवाद, उपनिवेशवाद, सम्प्रभुतावाद, फासिस्टवाद, जनवाद, साम्यवाद, समाजवाद, पूँजीवादजस्ता बेतुके र क्लिसे शीर्षकमा बौद्धिक विलास हुन्छ । अलि बढी बौद्धिक परेछ भने बढीमा अमेरिका र रसियाको नीतिबारे बहस र आफै फैसला गर्छ । हाम्रा राष्ट्रिय बहस नै को चोर अनि को अझ बढ़ी चोर भन्ने खालको छ । हाम्रो चासो र चिन्ता कहिले चुनाब आउला, कहिले गठबन्धन गर्ने, कहिले नगर्ने, कहिले चुनाबअघि गर्ने, कहिले एक्लै लड्ने…यस्तोतिर छ ।जसलाई नभए पनि चल्छ, त्यो रफ्तारमा छ । जो हजारौँ किलोमिटर पछाडि छ, ऊ टाङ उत्तानो पारेर पल्टेको छ ! बड़ो रोचक छ !