सहअस्तित्वमा बुद्धत्व



डा. गोविन्दशरण उपाध्याय ।

बुद्ध पूर्णिमाको अवसरमा हामी सबैलाई शुभकामना | सिद्धार्थ गौतमले वैदिक साधनाकै अवलम्बन गरेर बुद्ध (ज्ञानी) बनेका हुन् | बौद्ध साहित्यहरू पाली र संस्कृतभाषामा छन् | बुद्धको देशनालाई मान्ने तर वैदिक संस्कृति र संस्कारप्रति द्वेष गर्ने, संस्कृत भाषालाई मृत भन्ने, वैदिक, जैन र बौद्धहरूको एकआपसमा आस्थागत विवाद निम्त्याएर नेपाललाई युगाण्डा बनाउँन ठूलै शक्ति लागिपरेको छ | “सावधानी हट्यो दुर्घटना घट्यो” भन्ने उखान सम्झेर सहकार्य गरौँ |

वैदिक, जैन र बौद्धहरू बीच वेद, उपनिषद्, जैनआगम तथा बौद्ध-साहित्यहरूले सधैं सद्भाव तथा शास्त्रार्थको संचेतना प्रदान गर्छन् | वैदिक तथा बौद्धहरूका बीचमा चिन्तन अर्थात् सिद्धान्तमा मतभेद अवश्य छ तर भाषा, संस्कृति तथा चालचलनमा मतभेद र मनभेद दुवै छैन | धार्मिक संस्कारहरू फरक हुँदैमा मुस्लिम र इसाईको सम्प्रदायगत शत्रुतासंग बौद्ध, हिन्दू तथा जैनहरूको तुलना गर्नु नितान्त आपत्तिजनक छ |

आज नेपालमा जसरी बौद्ध र हिन्दूहरूकाबीच नाकका आधारमा घृणा सृजित गरिंदै छ, एसका विरुद्ध बौद्ध-समुदायका अग्रणीहरू प्रखररूपमा प्रतिवादका लागि उभिनुपर्छ भने हिन्दू-समुदायका पुरोहितहरूले पनि सहजरूपमा बौद्ध तथा हिन्दूको सिद्धान्तगत पार्थक्यको सम्मान गर्नुपर्छ |

आज वेद र त्रिपिटक दूवै वैश्विक सम्पदामा रुपान्तरित भएका छन् | कुनै बखत गोरू बेचेको नातो मात्र होइन नाम नै नसुनेको अमेरिकाजस्ता देशहरूमा वैदिक तथा बौद्ध देशना स्वीकार्य हुँदैछ | बुद्धलाई मान्छु भन्ने तर धर्मपद कुन भाषामा छ भन्ने समेत ज्ञान नभएका (जातिवादी र बाइबलको दलदलमा फँसेका)हरूले मात्र वैदिक संस्कृतिको विरोध गर्छन् | हिन्दूहरूले बौद्धहरूप्रति शत्रुतापूर्ण अभिव्यक्ति दिएको र व्यबहार गरेको देखिन्न |

वैदिक, जैन, बौद्ध, किरात र बोनहरूको साझा थलोका रूपमा हामीले आफ्नो राष्ट्र नेपाललाई प्राप्त गरेर गौरव गरौँ | भाषा, नाक, जाति, वर्ग, क्षेत्रका आधारमा वैदिक, बौद्ध, जैन तथा किराती परम्पराको ब्याख्या गर्नेहरू मूलत: नेपालका यी प्राचीन सभ्यताका असली शत्रु हुन् | एस्ता शत्रुहरूको सबै मिलेर बौद्धिक प्रतिकार गर्नुपर्छ |

मनभित्र बाइबल र भोट राखेर बौद्ध, हिन्दू, जैन, किराती तथा बोनहरूलाई बोक्नेहरूसंग सधैं सावधान रहौं | चर्को स्वरमा बुद्धको नाम लिंदैमा कुनै बौद्ध हुँदैन, बुद्धको देशना पालन गर्ने बौद्ध हुन्छ, वेदको उपदेशमा चल्ने वैदिक हुन्छ | म्यामारका बौद्ध धर्मगुरूले भनेका छन् “बौलाहा कुकुरलाई माया गर्नु भनेको आफ्नो लागि मृत्यु निम्त्यानु हो” अत: नेपाली सभ्यता तथा सहअस्तित्वमा खलन पुर्याउने जुनसुकै “बौलाहा कुकुर”लाई माया गर्न छाडौं | सिद्धार्थ गौतम आफ्नै प्रयत्नबाट बुद्ध बनेका थिए, उहाँमाथि कसैले ज्ञान खन्याएको थिएन | तत्थ्य बुझौं र विउझिने प्रयत्न गरौँ |

आफ्नो कल्याणका लागि ज्ञानको खोजी आफै गरौँ, प्रेरणाचाहिं त्रिपिटक, गीता, जैनागम जताततैबाट प्राप्त गरौँ | मेरो बुद्धत्व मभित्र र तपाईंको बुद्धत्व तपाईं भित्र लुकेको छ | बुद्धत्वको दायित्व आफ्नै हो | बुद्धलाई सम्मान गरौँ तर बौद्ध-चेतनाले दिएको सहअस्तित्वलाई खल्वल पार्ने बौलाहा-कुकुरको पनि प्रतिवाद गरौँ | हिन्दू, बौद्ध, जैन, किराती र बोन मिलेर हिंडौं, यसैमा हाम्रो सहअस्तित्व छ, हाम्रो गौरव छ |

बुद्ध पूर्णिमाको अवसरमा हामी सबैलाई शुभकामना

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?

प्रतिक्रिया दिनुहोस
कोशी प्रदेशमा सवारी दुर्घटनाः पाँच महिनामा १९१ को मृत्यु, ३२७ जना गम्भीर घाइते

झापा। कोशी प्रदेशमा पाँच महिनामा दुई हजार ९२ मोटरसाइकल दुर्घटनाका घटना भएका छन्

भारतका पूर्वप्रधानमन्त्री मनमोहन सिंहको निधन

काठमाडौं । भारतका पूर्वप्रधानमन्त्री मनमोहन सिंहको ९२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ ।

अहिले संसद र अदालतबाटसमेत ‘जनयुद्ध’लाई अपमानित गर्ने काम भइरहेको छ, यो सैह्य हुन्नः विप्लव

काठमाडौं । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी(नेकपा)का महासचिव नेत्रविक्रम चन्द विप्लवले काठमाडौँको राज्यसत्तामा राजकाज चलाइरहेकाहरूले

सगरमाथा संवादको तयारी भइरहेको छः परराष्ट्रमन्त्री राणा

काठमाडौँ । परराष्ट्रमन्त्री डा आरजु राणाले मन्त्री निकट भविष्यमै सरकारले जलवायु परिवर्तनसम्बन्धि राष्ट्रिय