‘संस्कृति भनेको माटोको बास्ना हो’



डा. युवराज संग्रौला

पुरातनपन्थ बिस्तारै परिबर्तनबाट विस्थापित हुन्छ । दमनात्मक स्थायित्वले –अंग्रेजीमा रिग्रेसिभ स्ट्याटसको) ले मानिसको बौद्धिक वा सिर्जनात्मक उन्नयनलाई रोक्छ । त्यसैले संस्कृतिमा नयाँपन आउनु पर्छ । तर अरुको संस्कृति प्रत्यारोपण परिवर्तन होइन विनाश हो ।

साम्राज्यवादको मूल प्रवृत्ति व्यापारिक नै हुन्छ, र त्यसले अधिनायकवादको स्थापना गर्छ । त्यस उद्देश्यका लागि त्यसले रैथाने जनतालाई विभाजित गर्छ र उसको संस्कृति थोपर्छ । अफ्रिकामा बेल्जियम राजा लियोपोल्डले कङ्गो कब्जा गर्यो र रबर उत्पादन शुरु गर्यो । मानिसहरुलाई क्याम्पमा राखेर बाँधा मजदूर बनायो ।

तोकिएको कोटा उत्पादन नगर्नेका हात काट्थ्यो । तर मिसिनरीहरु गएर स्कुल र चर्च निर्माण गर्थे । पीडितहरु त्यहाँ गएपछि, यो बर्बरताबाट जोगिन्थे । मिसिनरी भन्थे, भगवानले तिमीलाई जोगाउन यो बनाएको हो । तब मानिस आफ्नो धर्म त्यागेर क्रिस्चियन बन्थे ।

यो संस्कृतिको उन्नयन होइन, विनाश हो । संस्कृति मानिसको नैतिकतामा आधारित एकताको आधारशीला हो । हिजो युरोपियनहरु उपनिवेश बनाएर साम्राज्यवाद लाद्थे । आज डिभी र ग्रीनकार्डबाट । युरोपियन अमेरिकी हुनु सभ्य हुनु हो भन्ने १८ र १९ औं शताब्दीको कथन अहिले पनि यथावत छ । जहाँ जहाँ सभ्य बनाउन युरोपियन गए, त्यहाँ आजपनि गरिबी छ ।

जो जो डिभी र ग्रीनकार्ड लिएर विदेश गए ती आज त्यहाँ गरीब छन् । उनीहरुका सन्तान नेपाली वा मातृभाषा बोल्दैनन् । विदेशी भए । तर उनीहरुलाई रुपान्तरण गर्ने मालिकले उनीहरुलाई आफूजस्तो कहिले पनि ठानेन ।

१६ औं शताब्दीमा प्लान्टेसनलाई लगेका अफ्रिकन अमेरिका बसेको पाँच शताब्दी भयो, उनीहरु अफ्रिकन अमेरिकन छन्, अमेरिकन भएनन् । बर्नी सेन्डर्सको बाबु अमेरिका आएका थिए । बर्नी सेन्डर्स अमेरिकन भए।

मानिसको उन्नयन उसकै माटोमा भयो भने उसले अरुको सम्मान पाउँछ । मलाई नेपालमा बस्न मनलाग्छ, किनभने, शरीरमा माटोको गन्ध आउँछ । यस अर्थमा संस्कृति भनेको माटोको बास्ना हो ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?

प्रतिक्रिया दिनुहोस
काठमाडौंमा एकै परिवारका तीन जना मृत फेला

काठमाडौँ । काठमाडौँको गोकर्णेश्वरस्थित आफ्नै घरभित्र एकैपरिवारका तीन जना मृत भेटिएका छन् ।

नयाँ पुस्ताका नाममा टुप्पाबाट पलाएकाले तथ्यहीन आधारमा गाली गरेको सुहाउँदैन: प्रधानमन्त्री ओली

काठमाडौँ । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले कार्यान्वयनको १० वर्ष पुगेपछि संविधान माथि समीक्षा

भारतले दियो स्वीकृति, प्राधिकरणले शुक्रबारदेखि ४० मेगावाट विद्युत बंगलादेश निर्यात गर्ने

काठमाडौँ । नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले शुक्रबार ४० मेगावाट बिजुली बङ्गलादेश निर्यात गर्ने भएको

विश्वकपमा छनौट यू–१९ महिला क्रिकेटरले जनही २ लाख ५० हजार पुरस्कार पाउने

काठमाडौँ । नेपाल क्रिकेट सङ्घ (क्यान) ले पहिलो पटक यु–१९ विश्वकपमा प्रवेश गरेको